İşveren tarafından işten çıkarılan veya kendisi işten çıkan işçiyle ilgili olarak işverenin on (10) günlük süre içerisinde SGK’ya sigortalı işten ayrılış bildirgesi vermesi, bu bildirgenin 16 numaralı bölümüne de sigortalının işten ayrılış nedenini (kodunu) yazması gerekmektedir.
İşten çıkış kodları iş akdinin hangi sebeple ve hangi tarafın isteği doğrultusunda sonlandığını belirlenmekte olup, fesih sürecinin tamamlanması amacıyla doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
SGK’ya bildirilmiş olan işten çıkış kodunun gerçeğe aykırı olduğunu düşünen işçi işverenden düzeltilmesini talep edebilir. İşveren tarafından bildirilen işten çıkış kodu, yine işveren tarafından işçi çıkış tarihinden sonraki on (10) gün içerisinde, e-bildirge sitemi üzerinden işveren tarafından düzeltilebilir.
On (10) günlük süre geçtikten sonra ise artık işverenin düzeltme yapması mümkün olmayıp, işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezine / İl Müdürlüğüne başvurması gerekir. Öte yandan 2013/11 sayılı SGK Genelgesinde; işverenlerin işten ayrılış nedenine yönelik değişiklik taleplerinin, buna ilişkin belgelerle müracaat edilmesi halinde kabul edileceği belirtilmiştir.
SGK’ya bildirilmiş olan işten çıkış kodunun gerçeğe aykırı olduğunu düşünen işçinin bu konudaki müracaatı, 2013/11 sayılı SGK Genelgesi gerekçe gösterilerek kabul edilmiyordu. Ancak 11.03.2025 tarihli 2025/8 sayılı genelge ile 2013/11 sayılı SGK Genelgesi’nde değişiklik yapılarak Birinci Kısım, Altıncı Bölümünde yer alan, “3- İşten ayrılış bildirgesi düzeltme/silme işlemleri” başlığının dördüncü paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Sigortalılığın; kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmeyecek şekilde işten ayrılış nedeni bildirilerek sona ermesi akabinde arabuluculuk anlaşma belgesi veya mahkeme kararı ile işçiye, kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmesine yönelik karar verilmesi durumunda sigortalı işten ayrılış nedeni, sigortalı veya işverenin ilam niteliğindeki arabuluculuk anlaşma belgesi veya mahkeme kararı ile Kuruma müraacatı üzerine ilgili mahkeme veya arabuluculuk kararına uygun olan işten ayrılış nedeni ile değiştirilecektir.”
Önceki düzenlemede, (2013/11 sayılı Genelge kapsamında) işten ayrılış nedeninin değiştirilmesi işçinin tek başına yaptığı başvurular kabul edilmezken, yeni düzenleme ile işçiye mahkeme kararı veya arabuluculuk anlaşmasını sunarak işten çıkış kodunu değiştirme imkânı tanınmıştır.
İlgili genelge kapsamında, sigortalı artık ilgili mahkeme kararı veya arabuluculuk anlaşmasına uygun olan işten ayrılış nedeni esas alarak işten ayrılış nedeninin düzeltilmesini talep edebilecek ve kurum da bu talep doğrultusunda işlem tesis edecektir.
| İşten Çıkış Kodu | İşten Çıkış ve Fesih Nedenleri | Kıdem Tazminatı | İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı | İlgili Kanun Maddesi |
|---|---|---|---|---|---|
| 01 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | YOK | YOK | YOK | 4857 SK. Md.15/2 |
| 02 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | YOK | YOK | YOK | 4857 SK. Md.15/2 |
| 03 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | YOK | İhbar öneline uyulmaz ise VAR İhbar öneline uyulur ise YOK (*1) |
YOK | 4857 SK. Md.17 |
| 04 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | VAR | İhbar öneline uyulmaz ise VAR İhbar öneline uyulur ise YOK (*2) |
VAR | 4857 SK. Md.18 |
| 05 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | VAR – YOK (*3) | YOK | VAR | 4857 SK Md.11 TBK Md. 430 |
| 08 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1-4 |
| 09 | Malulen emeklilik nedeniyle | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1-4 |
| 10 | Ölüm | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1-5 |
| 11 | İş kazası sonucu ölüm | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1-5 |
| 12 | Muvazzaf Askerlik Hizmeti | VAR | YOK | YOK (*4) | 1475 SK. Md.14/1-3 |
| 13 | Kadın işçinin evlenmesi | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1 |
| 14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | VAR | YOK | YOK | 1475 SK. Md.14/1-5 |
| 15 | Toplu işçi çıkarma | VAR | YOK (*2) | VAR | 4857 SK. Md.29 |
| 16 | Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli | YOK (*5) | YOK | YOK | |
| 17 | İşyerinin kapanması | VAR | YOK (*2) | VAR | 4857 SK. Md.29 |
| 18 | İşin sona ermesi | VAR | YOK (*2) | VAR | |
| 19 | Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | YOK (*6) | YOK | YOK | |
| 20 | Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | YOK | YOK | YOK | |
| 21 | Statü değişikliği | YOK | YOK | YOK | |
| 22 | Diğer nedenler | YOK | YOK | YOK | |
| 23 | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | VAR | YOK | VAR | 4857 SK. Md.24/III |
| 24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | VAR | YOK | VAR | 4857 SK. Md.24/I |
| 25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih | VAR | YOK | VAR | 4857 SK. Md.24/II |
| 26 | Disiplin Kurulu kararı ile fesih | YOK | YOK | YOK | |
| 27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih | VAR | YOK | VAR | 4857 SK. Md.25/III – IV |
| 28 | İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih | VAR | YOK | VAR | 4857 SK. Md.25/I |
| 30 | Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) | YOK | YOK | YOK | |
| 31 | Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih | VAR | VAR | VAR | |
| 32 | 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi | VAR | VAR | VAR | |
| 33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | VAR | YOK | VAR | 5953 SK. Md.7-11 |
| 34 | İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | VAR | VAR | VAR | |
| 35 | 6495 SK nedeniyle devlet memurluğuna geçenler | VAR | YOK | YOK | |
| 36 | KHK ile işyerinin kapatılması | YOK | YOK | YOK | |
| 37 | KHK ile kamu görevinden çıkarma | YOK | YOK | YOK | |
| 38 | Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma | YOK | YOK | YOK | |
| 39 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş | YOK | YOK | YOK | |
| 40 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış | VAR | VAR | VAR | |
| 41 | Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler (SGK tarafından değişik gerekçeler nedeniyle işten ayrılışları re’sen düzenlenenler için seçilecek koddur.) | YOK | YOK | YOK | |
| 42 | İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-a |
| 43 | İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-b |
| 44 | İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-c |
| 45 | İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-d |
| 46 | İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-e |
| 47 | İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-f |
| 48 | İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-g |
| 49 | İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-h |
| 50 | İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. | YOK | YOK | YOK | 4857 sayılı Kanun Madde 25- II-ı |
(*1) İşveren Yönünden VAR (İşçi ihbar öneline uymaz ise işveren talep edebilir) – İşçi Yönünden YOK
(*2) İhbar öneline uyulmaz ise işçi ihbar tazminatı alır.
(*3) Süre sonunda yenilenmeyeceği işveren tarafından bildirilirse VAR – işçi tarafından bildirilirse YOK – 5580 SAYILI YASA İSTİSNA
(*4) Askerlik sonrasında alınabilir.
(*5) Kıdem tazminatı işveren nezdinde ilk işe giriş tarihinden itibaren hesaplanır.
(*6) Zincirleme sözleşme haline gelmişse kıdem tazminatına hak kazanır.
